Mình từng giữ quan điểm rằng đã mở sách ra là phải đọc cho xong. Có những cuốn mình không hiểu, không thích, đọc rất mệt… nhưng vẫn cố đọc cho hết. Kết quả là đọc xong chẳng nhớ được gì, chỉ nhớ cảm giác căng thẳng và chán nản. Chúng ta thường được dạy là đã bắt đầu thì phải hoàn thành. Vì vậy cho dù chẳng có ai cầm roi đứng bên cạnh bắt ta phải đọc hết cuốn sách nhưng tự bản thân ta cũng có một áp lực vô hình. Bỏ dở nghe giống như bỏ cuộc. Không ai muốn trở thành một người bỏ cuộc. Nhưng gần đây mình bắt đầu tự nói với bản thân: Sách có phải là bài thi đâu?
Nếu một cuốn sách không phù hợp với mình ở thời điểm này thì... thôi. Giống như một cuộc trò chuyện, nếu không cùng tần số, mình có quyền dừng lại. Không hẳn do bản thân cuốn sách tệ, mà đơn giản chỉ là chưa đúng người, chưa đúng lúc.
Khi nào thì mình có thể cho phép bản thân không cần hoàn thành hết cuốn sách?
1) Ở thời điểm đó, mình chưa đủ nền tảng để hiểu được cuốn sách này. "Nền tảng" ở đây có thể là kiến thức, cũng có thể là trải nghiệm, kinh nghiệm sống.
Ví dụ: Hồi còn là sinh viên, mình từng nhiều lần cố gắng đọc "Quốc gia khởi nghiệp" nhưng không hiểu gì hết. "Quốc gia khởi nghiệp" nói về Kinh tế, Doanh nghiệp, Chính sách, Văn hoá tổ chức. Khi còn là sinh viên thì mình chưa có trải nghiệm với môi trường doanh nghiệp, lại thiếu kiến thức về kinh tế - xã hội nên mình không hiểu được nội dung của sách. Sau này khi đã đi làm công ty vài năm, mình mới có thể đọc - hiểu được cuốn sách (Tất nhiên mình đã làm video review "Quốc gia khởi nghiệp" rồi 😁)
2) Sau khi đọc vài chương, mình không cảm được gì, không học được gì. Ví dụ điển hình là cuốn "Rừng Na Uy". Nếu mình nhớ không lầm thì mình đã cố gắng tiếp cận cuốn này 3 lần, nhưng chưa lần nào mình vượt qua được 3 trang. Mình cảm thấy cuốn sách rất dở. Đến giờ đã 10 năm kể từ khi mua mà mình vẫn chưa đọc xong.
Nhưng nói như vậy không có nghĩa cứ thấy khó đọc là chúng ta bỏ dở. Không phải mọi cảm giác khó chịu khi đọc đều là dấu hiệu cho thấy cuốn sách không phù hợp. Có những lúc, sự khó đọc đến từ việc bạn đang bước ra khỏi vùng quen thuộc của chính mình. Mình nghĩ điều quan trọng không nằm ở việc có nên bỏ hay không, mà nằm ở việc ta hiểu rõ lý do vì sao mình muốn bỏ.
Nếu bạn không hiểu tại sao bạn muốn bỏ ngang, bạn có thể bỏ lỡ những cuốn sách thực sự có khả năng mở rộng tư duy của mình.
Cách nhận biết khi nào nên cố gắng đọc hết cuốn sách dù khó đọc:
1) Nếu sau vài chương, dù vật vã để đọc nhưng bạn vẫn cảm nhận được một sợi dây kết nối nào đó – có thể là một câu khiến bạn suy nghĩ rất lâu, một ý tưởng làm bạn muốn gấp sách lại để ngẫm, hoặc một đoạn khiến bạn vỡ ra điều gì đó về bản thân – thì đó là lúc bạn nên cho cuốn sách thêm thời gian. Không phải cuốn sách nào cũng “dễ thấm” ngay từ đầu, có những cuốn cần sự kiên nhẫn vượt qua khó khăn bước đầu.
2) Một dấu hiệu nữa giúp bạn biết mình nên đọc hết cuốn sách là khi bạn nhận ra lý do muốn bỏ dở đến từ bản thân nhiều hơn là đến từ cuốn sách. Có thể là vì hàng xóm đang hát karaoke, do bạn đang mệt, đang không có hứng, hoặc đang quen với những nội dung ngắn, nhanh, dễ tiêu thụ. Khi đó, việc bạn muốn bỏ dở không xuất phát từ lý do "cuốn sách không phù hợp", mà từ việc bạn chưa cho nó một không gian đủ yên tĩnh, chưa chuẩn bị tâm thế sẵn sàng. Đối với trường hợp này, thay vì bỏ hẳn, bạn có thể tạm dừng rồi quay lại với cuốn sách vào lúc mọi điều kiện thuận lợi hơn kèm với một lòng quyết tâm cao hơn.
3) Nếu khi đọc bạn cảm thấy hơi nặng đầu thì rất có thể cuốn sách đó đang buộc bạn đối diện với một điều gì đó chưa quen thuộc. Trong trường hợp này, cảm giác khó đọc không hẳn là dấu hiệu nên bỏ, mà có thể là dấu hiệu bạn đang học được điều gì đó thực sự mới.
Khi tiếp thu thông tin mới mà bạn thấy nặng đầu là điều khá hiển nhiên. Do não bộ phải làm việc nhiều hơn bình thường. Não đang tạo ra hoặc củng cố những kết nối thần kinh mới, giống như mở một con đường mới vậy. Bên cạnh đó, do não bộ được lập trình để ưu tiên sự an toàn và quen thuộc, nên khi gặp thông tin mới, phản xạ tự nhiên của não là: “Khó quá, thôi né đi.” Cảm giác đau đầu hoặc mệt mỏi chính là cách não “biểu tình”.
Nếu một cuốn sách khiến bạn thấy khó, nhưng là cái khó đi kèm với cảm giác “mình đang phát triển”, thì mình nghĩ nó xứng đáng để được đọc tiếp. Có những cuốn sách không mang lại sự thoải mái và niềm vui tức thì, nhưng sau khi đọc xong, bạn sẽ nhận thấy tư duy của mình đã được mở mang, có được những góc nhìn mới mẻ về cuộc sống.
Kết
Tóm lại, theo quan điểm của mình, bạn có thể cho phép bản thân bỏ dở sách nếu ở thời điểm đó bạn chưa đủ nền tảng để hiểu được hoặc theo cảm quan cá nhân bạn thật sự thấy sách dở, không cảm được gì. Có những tác giả viết dở thật chứ không phải tại khả năng đọc của bạn có vấn đề. Có những cuốn sách cũng bình thường nhưng được truyền thông thổi phồng quá đà, chẳng hạn như "Cây cam ngọt của tôi", "Bốn thỏa ước", "Ba người thầy vĩ đại",... Nếu bạn đọc mấy cuốn này mà không hiểu tại sao dở ẹc vẫn có nhiều người khen thì... giờ bạn hiểu rồi đó, tại truyền thông.
Nếu phải bỏ dở một cuốn sách, bạn nên ghi chú lý do.
Bên cạnh đó, có những cuốn sách dù khó đọc nhưng chúng ta cũng nên cố gắng để đọc cho xong nếu nó đáp ứng được một trong ba lý do sau: Thứ nhất, bạn cảm nhận được sự kết nối. Thứ hai, bạn muốn bỏ dở vì bản thân đang mệt, mất tập trung chứ không phải tại cuốn sách. Thứ ba, cuốn sách giúp bạn có sự phát triển ở khía cạnh nào đó.
Bỏ dở một cuốn sách không phải là thất bại. Thất bại là ép bản thân đọc chỉ để có cảm giác hoàn thành chứ không học hỏi được gì từ sách. Mỗi cuốn sách đều có thời điểm của nó, nếu đây không phải thời điểm để bạn hoàn thành việc đọc nó thì sẽ là một thời điểm khác trong tương lai. Không sao cả. Bạn đã nghe câu "Khi học trò sẵn sàng, người thầy xuất hiện" chưa? Cứ giữ cho mình một tâm thế thoải mái nhất có thể khi đọc sách.
Bạn có cuốn sách nào đã bỏ dở và đang cảm thấy áy náy không?
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét