[Review sách] Bắt Trẻ Đồng Xanh - J. D. Salinger

Cảm giác của tôi khi đọc nửa đầu cuốn "Bắt trẻ đồng xanh" là nhàm chán. Tôi mải miết đọc mà chẳng hiểu tác giả muốn truyền tải điều gì ngoài những câu chuyện vu vơ chẳng ra đâu vào đâu bằng những câu từ tục tĩu kèm theo cảm xúc tiêu cực của nhân vật chính.

Tuy vậy, khi đọc hết cuốn tiểu thuyết, tôi bắt đầu nhận thấy rằng nó chứa đựng những ý nghĩa nhân văn. Sau đó, tôi lên mạng để tìm hiểu thêm các thông tin khác về tác phẩm, càng tìm hiểu càng thấy hay. 

Nếu bạn cũng từng giống tôi, từng cho rằng "Bắt trẻ đồng xanh" là một cuốn sách mang lại trải nghiệm khó chịu, không có gì hay ho, thì bài viết này là dành cho bạn.

Thông qua bài viết này, tôi sẽ cung cấp nhiều thông tin giúp bạn hiểu hơn về "Bắt trẻ đồng xanh". Những thông tin đó bao gồm:

• Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm.
• Đôi nét về tác giả.
• Giải nghĩa tiêu đề "Bắt trẻ đồng xanh".
• Tác phẩm hàm chứa những ý nghĩa gì, tại sao nó lại trở nên nổi tiếng mặc dù ngôn từ khá thô tục, cốt truyện không có gì đặc biệt và cao trào.

ーー🍀ーー

Hoàn cảnh ra đời của tác phẩm

Tác phẩm “Bắt trẻ đồng xanh” (The Catcher in the Rye) của nhà văn J.D. Salinger được xuất bản năm 1951, trong bối cảnh nước Mỹ vừa trải qua Thế chiến thứ hai. Khi ấy, xã hội Mỹ thay đổi mạnh mẽ, bước vào kỷ nguyên tiêu dùng, đô thị hóa, con người sống trong sự no đủ vật chất nhưng lại khủng hoảng tinh thần, đặc biệt là giới trẻ cảm thấy lạc lõng, hoài nghi, mất phương hướng và niềm tin.

Trong bối cảnh đó, J.D. Salinger, vốn là người kín tiếng, nhạy cảm và từng tham chiến, đã gửi gắm chính cảm xúc cô đơn, phản kháng của mình vào nhân vật Holden Caulfield. Salinger đã tạo nên hành trình ba ngày lang thang của cậu học sinh 17 tuổi Holden ở New York: một thành phố rực rỡ hào nhoáng nhưng đầy “giả tạo” theo cách cậu cảm nhận. Qua câu chuyện này, ông muốn phơi bày sự giả tạo của thế giới người lớn và bảo vệ sự trong sáng của tuổi trẻ. “Bắt trẻ đồng xanh” vừa mang tính phản ánh xã hội, vừa thể hiện nội tâm sâu sắc và nhân sinh quan của chính tác giả.

Salinger từng chia sẻ (qua một buổi phỏng vấn hiếm hoi) rằng ông muốn viết cho “những người từng là trẻ con nhưng bị tổn thương khi trưởng thành”. Vì vậy, “Bắt trẻ đồng xanh” không chỉ là câu chuyện về tuổi trẻ, mà còn là lời kêu gọi giữ lại sự chân thật, hồn nhiên giữa một thế giới đầy giả dối.

ーー🍀ーー

Sơ lược nội dung sách

"Bắt trẻ đồng xanh" là một tiểu thuyết hiện thực tâm lý mang yếu tố trưởng thành, xoay quanh hành trình cô đơn và nổi loạn của cậu thiếu niên Holden Caulfield trong xã hội Mỹ sau Thế chiến II. "Bắt trẻ đồng xanh" được kể bởi nhân vật chính Holden Caulfield, một thiếu niên 17 tuổi vừa bị đuổi khỏi trường trung học. Đây đã là lần thứ tư cậu bị đuổi học vì kết quả học tập kém. 

Holden không muốn trở về nhà ngay khi bị đuổi khỏi trường, vì vậy mặc dù cậu đã bắt chuyến xe về quê nhưng lại thuê khách sạn ở gần nhà để tá túc vài hôm, đến khi nào cha mẹ cậu được trường gửi thông báo và đã vơi bớt cơn tức giận thì cậu mới về nhà. Xuyên suốt cuốn sách là chuỗi những câu chuyện diễn ra với Holden trong quá trình cậu lang bạt trước khi chính thức trở về nhà. Đó là những cuộc gặp gỡ giữa Holden với các giáo viên, với một vài người bạn cũ, thậm chí cậu còn lén lút lẻn vào nhà để tìm gặp cô em gái Phoebe. 

Cuối sách, Holden còn tiết lộ kế hoạch bỏ nhà đi, đến một nơi thật xa, một nơi mà người ta không biết đến cậu và cậu cũng không biết ai cả. Dựng một cái chòi nhỏ cạnh rừng. Thậm chí cậu còn định giả làm một thằng câm điếc để khỏi phải nói chuyện với ai. Nếu cậu cưới vợ mà có con thì sẽ giấu ở một nơi nào đó.

Trong những câu chuyện ấy, người đọc cảm nhận được ở Holden sự nổi loạn tột độ.

Holden dường như chưa vượt qua được nỗi đau buồn khi cậu em trai Allie qua đời. Allie chết vì bệnh bạch cầu khi mới 11 tuổi. Holden kể rằng Allie “thông minh, tốt bụng, không bao giờ nói điều xấu về ai cả”. Cậu em là biểu tượng của sự ngây thơ và trong sáng tuyệt đối trong mắt Holden. Sau khi Allie mất, Holden đập vỡ hết cửa kính trong gara vì đau đớn và giận dữ, đây là biểu hiện đầu tiên của sang chấn tâm lý (trauma) mà cậu không bao giờ thực sự vượt qua. Cái chết của Allie không chỉ là nỗi đau của Holden, mà còn là nguyên nhân khiến cậu sợ hãi sự trưởng thành, khát khao giữ lại sự trong sáng và tìm kiếm ý nghĩa giữa một thế giới mà cậu cho là giả dối.

Holden luôn mồm chửi thề, tỏ ra ghét cay ghét đắng những điều tưởng như rất đỗi bình thường. Cậu ghét những câu chào hỏi, cậu cho rằng tất cả mọi người đều giả tạo, làm bộ làm tịch. Cậu ghét việc người ta xài vali rẻ tiền. Thậm chí cậu còn "chúa ghét khi cậu ăn trứng và thịt xông khói mà một người nào khác lại chỉ ăn bánh nướng và cà phê". Nếu có ai đó thực tình muốn đi xem chiếu bóng thì việc đó làm cậu "rầu bỏ mẹ". Cậu ghét diễn viên, vì "chúng không bao giờ cư xử giống như người đời".

Trong quá trình lang thang, Holden đã ghé nhà thầy Antolini, người từng dạy Văn và là người duy nhất cậu tin tưởng. Thầy Antolini cư xử tử tế, quan tâm thật lòng, khuyên Holden nên tránh con đường tự hủy hoại, và cho cậu ngủ nhờ. Giữa đêm, Holden tỉnh dậy và thấy thầy ngồi cạnh, vuốt đầu và xoa tóc cậu. Holden hoảng sợ, ngay lập tức bỏ chạy vì nghĩ rằng thầy có ý đồ không đứng đắn. 

Sau đó, ở trang 295, cuối chương 24 Holden đã nói rằng: "Khi một cái gì biến thái như thế xảy ra, tôi lại khởi sự đổ mồ hôi như một thằng phải gió. Cái thứ chuyện như thế đã xảy đến cho tôi chừng hai chục lần từ khi tôi còn nhỏ. Thật tôi không thể chịu được". 

Câu này khiến tôi rất thắc mắc, liệu có phải Holden từng bị xâm hại hoặc bị quấy rối tình dục khi còn nhỏ không? Tuy vậy, không có bằng chứng chắc chắn cho thấy thầy Antolini là kẻ biến thái. Cảnh này được viết cố ý mập mờ, để người đọc tự cảm nhận ranh giới giữa bảo vệ và xâm phạm, giữa quan tâm thật và nỗi sợ chủ quan. Cảnh Holden bỏ chạy khỏi nhà thầy Antolini là một chi tiết gây tranh cãi. Salinger cố tình để tình huống trở nên mơ hồ, không ai biết liệu thầy có thực sự vượt giới hạn hay chỉ đơn thuần là hành động quan tâm. Nhưng với Holden, nó cho thấy cậu đang mất niềm tin tuyệt đối vào người lớn, ngay cả những người từng khiến cậu tin tưởng nhất.

Có hai hướng diễn giải chính được các học giả đưa ra:

1. Holden từng là nạn nhân của quấy rối tình dục (hoặc hành vi không thích hợp).

Chi tiết “đổ mồ hôi như thằng phải gió” thể hiện phản ứng hoảng loạn hậu sang chấn (trauma response). Sự ghê sợ cơ thể, né tránh thân mật và nỗi nghi ngờ mọi người lớn xuyên suốt truyện là triệu chứng điển hình của người từng bị xâm hại. Điều này khiến Holden có xu hướng bảo vệ trẻ nhỏ, vì cậu không muốn ai trải qua điều tương tự.

2. Hoặc đây là cách Holden khái quát nỗi sợ “bị xâm phạm tinh thần”.

Cụm từ “cái gì biến thái” (perverty stuff) mà Holden dùng có thể chỉ các hành vi quấy rối nhẹ, vượt giới hạn cá nhân (như bị sờ vào, trêu chọc) mà Holden từng gặp trong tuổi thơ ở trường nội trú. Trong cách kể mơ hồ của cậu, nó trở thành một biểu tượng của việc thế giới người lớn luôn xâm phạm, làm tổn thương tuổi thơ.

Câu nói đó giúp lý giải vì sao Holden phản ứng cực đoan khi thầy Antolini chạm vào mình, đó không chỉ là hiểu lầm, mà là ký ức sợ hãi trỗi dậy. Nó cũng giải thích vì sao Holden ghét mọi thứ “dơ bẩn”, “giả tạo” và chỉ thấy an toàn bên cạnh trẻ con, nhất là em gái Phoebe. Salinger để chi tiết này mập mờ, không khẳng định, vì mục đích không phải “tố cáo”, mà là cho người đọc cảm nhận vết thương âm thầm của Holden, nỗi đau mà không ai trong thế giới người lớn chịu thấu hiểu. Điều đó góp phần hình thành nỗi sợ, sự cô đơn và mong muốn bảo vệ sự ngây thơ – cốt lõi cho tính cách và ước mơ “bắt trẻ đồng xanh” của cậu.

Trong đoạn đối thoại giữa Holden và thầy Antolini, Salinger để nhân vật thầy giáo nói ra những điều vừa giản dị vừa sâu sắc, như một tia sáng hiếm hoi giữa hành trình lạc hướng của Holden.

Thầy Antolini nói:

“Chú không phải là người đầu tiên đã từng hoang mang, giật mình kinh hãi hay cả đến phải nôn mửa vì cách xử sự của người ta… Một vài người đã ghi lại những khó khăn mà họ đã gặp phải. Chú có thể học từ những kinh nghiệm ấy.”

Thầy Antolini muốn nhắc Holden rằng, cậu không cô đơn trong cảm giác thất vọng và chán ghét thế giới. Nhiều người cũng từng trải qua nỗi hoang mang ấy. Họ đã đối diện, ghi lại, suy ngẫm để người khác có thể học từ đó. Đó là cách duy nhất để Holden thoát khỏi sự bế tắc, thay vì tiếp tục trốn chạy khỏi mọi thứ cậu không hiểu.

Tiếp theo, thầy nói:

“Nếu chú chịu khó theo đuổi việc học một thời gian kha khá, chú sẽ có thể có một ý niệm về tầm vóc của trí não chú ra sao. Nó sẽ thích hợp với cái gì và có lẽ nó sẽ không thích hợp với cái gì.”

Không như những người lớn khác, thầy Antolini không khuyên Holden "đừng bỏ học", “phải ngoan", “đừng nổi loạn”. Thay vào đó, ông đặt trọng tâm vào việc “hiểu bản thân”. Holden đang mất phương hướng, không biết mình giỏi gì, muốn gì, tin vào điều gì. Thầy Antolini tin rằng tri thức và trải nghiệm có thể giúp cậu hiểu rõ bản thân hơn, biết mình có thể đi đến đâu và điều gì không thuộc về mình. Đây là một quan niệm giáo dục rất nhân văn: học không phải để vừa lòng người khác, mà là để tự định hình bản thân.

Hai lời khuyên này bổ sung cho nhau. Một cái nói về việc kết nối với con người, cái còn lại nói về việc hiểu chính mình. Cả hai đều hướng Holden đến sự trưởng thành thật sự: không phải trở thành “người lớn giả tạo”, mà là học cách đối mặt với sự hỗn loạn của đời sống bằng hiểu biết và lòng cảm thông.

Đoạn này là đỉnh điểm hiếm hoi mà Holden tiệm cận một lối ra tinh thần: thay vì bỏ học – bỏ trốn – bỏ tin, cậu được mời ở lại, học cách hiểu. Ngay sau đó, hiểu lầm “vuốt đầu” khiến Holden tháo chạy; về nghệ thuật, Salinger cố ý ngắt ở đỉnh hy vọng để cho thấy tổn thương quá khứ có thể đánh sập một lời khuyên tốt trong khoảnh khắc. Nhưng đến cuối truyện, ở phân cảnh vòng quay ngựa gỗ, Holden có vẻ đang dần thấm nhuần lời khuyên từ thầy Antolini, Holden đã để Phoebe với tay lấy chiếc nhẫn mặc dù việc đó khá nguy hiểm. Đây là một dấu hiệu nhỏ của trưởng thành sau khi đã nghe (dù bỏ chạy) bài học về việc biết chấp nhận bản thân và chấp nhận thế giới dù nó không hoàn hảo.

 

ーー🍀ーー

Giải thích tiêu đề "Bắt trẻ đồng xanh”

Ý nghĩa của tiêu đề tiểu thuyết được xuất hiện ở trang 265, thông qua cuộc nói chuyện giữa Holden và cô em gái Phoebe.

Tiêu đề “Bắt trẻ đồng xanh” bắt nguồn từ bài thơ “Comin’ Thro’ the Rye” của Robert Burns, được viết bằng phương ngữ Scotland, nghĩa là “Đi qua cánh đồng lúa mạch”. 

Trong tiểu thuyết, Holden Caulfield kể rằng cậu nghe một bài hát có câu: “If a body catch a body coming through the rye.” (Nếu một người bắt một người giữa cánh đồng lúa mạch).

Nhưng thật ra, Robert Burns viết trong bản gốc là: “If a body meet a body coming through the rye.” (Nếu một người gặp một người giữa cánh đồng lúa mạch.) Trong bài thơ, chi tiết “gặp nhau giữa đồng lúa” là hình ảnh hồn nhiên, tượng trưng cho tình yêu và sự tự do. 

Tuy nhiên, Holden lại nghe nhầm từ “meet” (gặp) thành “catch” (bắt), rồi tưởng tượng mình là “người bắt trẻ ở đồng xanh” – người đứng giữa cánh đồng lúa mạch, ngăn không cho bọn trẻ ngã xuống vực (ẩn dụ cho việc rơi vào vực sâu của thế giới người lớn, giả dối, mất đi sự trong sáng). Chính sự hiểu sai ấy đã tạo nên ý nghĩa biểu tượng sâu sắc cho cả cuốn tiểu thuyết. Hình ảnh ấy vừa ngây ngô, vừa cảm động – như một biểu tượng cho khát vọng cứu lấy sự ngây thơ giữa đời sống giả dối.

ーー🍀ーー

❓Vì sao tác phẩm nổi tiếng và phổ biến?

“Bắt trẻ đồng xanh” không được xếp chính thức vào nhóm tác phẩm “kinh điển cổ điển” như "Nhà thờ Đức Bà Paris" hay "Chiến tranh và Hòa bình", vì nó ra đời khá muộn (1951). Tuy nhiên, nó được coi là một tác phẩm kinh điển hiện đại (modern classic) của văn học Mỹ.

Có nhiều lý do khiến "Bắt trẻ đồng xanh" trở thành một trong những tiểu thuyết có ảnh hưởng nhất thế kỷ 20, nhưng điều cốt lõi nằm ở chỗ: cuốn sách này nói hộ tâm trạng của cả một thế hệ – những con người trẻ tuổi, nhạy cảm, vừa khao khát sống thật, vừa sợ hãi trước thế giới đầy giả dối.

➊ Giọng kể chân thực và khác biệt

Trước Salinger, rất ít nhà văn dám để một cậu học sinh kể chuyện bằng giọng điệu “ngang ngược”, bực bội xen lẫn chán nản như Holden Caulfield. Ngôn ngữ của cậu vừa thô mộc, vừa thông minh, vừa vụng về mà lại cực kỳ thật. Người đọc không chỉ thấy một nhân vật, mà như đang nghe chính tiếng nói trong đầu mình – những ý nghĩ mà ai từng trải qua tuổi mười sáu, mười bảy cũng hiểu. Salinger đã mở đường cho kiểu nhân vật “thành thật đến đau lòng”, biến Holden thành một biểu tượng văn chương của tuổi vị thành niên.

➋ Chạm trúng nỗi cô độc của con người hiện đại

Holden không chỉ là một cậu học sinh bị đuổi học. Cậu là hình ảnh của con người hiện đại lạc lõng giữa đám đông, sống trong xã hội vật chất mà lại cảm thấy trống rỗng. Dù truyện ra đời từ năm 1951, cảm giác ấy vẫn còn nguyên giá trị đến hôm nay, khi nhiều người trẻ vẫn thấy mình đang “diễn” trong cuộc sống, giống như Holden luôn sợ trở thành “giả tạo”. Cuốn sách vì thế không cũ đi, mà càng đọc càng thấy gần.

➌ Những biểu tượng giàu sức gợi

Salinger xây dựng hàng loạt hình ảnh biểu tượng mạnh mẽ. Những hình ảnh này không chỉ làm phong phú thêm bối cảnh, mà còn mở ra nhiều tầng nghĩa, phản ánh nỗi cô đơn, sự khủng hoảng tuổi vị thành niên và khát vọng được cứu rỗi khỏi sự giả tạo của thế giới người lớn.

• Cánh đồng lúa mạch – Biểu tượng của sự thuần khiết, tuổi thơ vô tư

Cánh đồng lúa mạch mà Holden mơ tưởng đến là biểu tượng của sự thuần khiết và là nơi trú ẩn khỏi thế giới xô bồ, nơi mà những đứa trẻ có thể chạy chơi tự do mà không bị tổn thương bởi sự giả dối của người lớn. Holden muốn là "người bắt trẻ đồng xanh" trên cánh đồng này, nghĩa là cậu khao khát bảo vệ sự ngây thơ của tuổi thơ, ngăn cản chúng rơi vào sự phức tạp và tàn nhẫn của thế giới người lớn.

• Mũ săn đỏ – Biểu tượng của sự nổi loạn và sự khác biệt

Chiếc mũ săn đỏ mà Holden luôn đội là một biểu tượng cho sự nổi loạn và khát khao tự do cá nhân. Nó không chỉ thể hiện cá tính của cậu, mà còn là hành động từ chối những chuẩn mực xã hội mà Holden cho là giả tạo. Mũ đỏ cũng có thể xem như một hình ảnh của sự bảo vệ bản thân: nó che giấu sự thật về Holden, giúp cậu không phải đối mặt trực tiếp với thế giới mà mình không thể hòa nhập.

• Bảo tàng Tự Nhiên – Biểu tượng của sự bế tắc và khát vọng không thay đổi

Khi Holden đi vào Bảo tàng Tự Nhiên, cậu cảm thấy mọi thứ đều đứng yên, không có gì thay đổi. Đây là một khoảnh khắc quan trọng, bởi vì Holden muốn giữ mọi thứ ở trạng thái “thuần khiết” như những hiện vật trong bảo tàng. Cảm giác này phản ánh nỗi sợ hãi của Holden trước sự trưởng thành và thay đổi. Cậu muốn giữ lại sự trong sáng của tuổi thơ, nhưng đồng thời nhận ra rằng thế giới xung quanh luôn thay đổi và cậu không thể ngừng lại.

• Vòng quay ngựa gỗ – Biểu tượng của sự trưởng thành và chấp nhận

Cảnh kết của “Bắt trẻ đồng xanh” là hình ảnh Holden nhìn vào vòng quay ngựa gỗ ở công viên giải trí. Trong khi Phoebe đang chơi, Holden lần đầu tiên cho phép bản thân cảm thấy an tâm và chấp nhận sự trưởng thành. Vòng quay ngựa gỗ tượng trưng cho một chu kỳ không thể tránh khỏi: thế giới của trẻ em và người lớn không thể tách rời, nhưng chúng đều cần nhau để phát triển. Đây là lần đầu Holden thực sự đối diện với sự thay đổi mà không cảm thấy sợ hãi hoặc phản kháng.

Mỗi biểu tượng là một mảnh tâm hồn, góp phần làm cho tác phẩm vừa giản dị, vừa sâu sắc, vừa dễ đồng cảm.

➍ Gây tranh cãi nhưng lại được tôn vinh

Ngay khi ra mắt, "Bắt trẻ đồng xanh" bị chỉ trích dữ dội. Nhiều trường học ở Mỹ cấm giảng dạy vì ngôn ngữ “tục”, vì Holden nổi loạn và hay nhắc đến tình dục. Nhưng chính sự cấm đoán lại khiến nó nổi tiếng hơn. Hàng triệu thanh thiếu niên tìm đọc để hiểu tại sao người lớn lại sợ cuốn sách này đến vậy. Và họ phát hiện: đây không phải chuyện nổi loạn, mà là câu chuyện về một tâm hồn tổn thương đang tìm cách không đánh mất mình. Dần dần, "Bắt trẻ đồng xanh" trở thành tài liệu giảng dạy ở nhiều trường đại học, được coi là “kinh điển hiện đại” của văn học Mỹ.

➎ Sức hút từ tác giả và việc từ chối chuyển thể thành phim

J.D. Salinger là một trong những nhà văn bí ẩn nhất thế kỷ. Sau khi nổi tiếng, ông rút lui khỏi đời sống công chúng, từ chối mọi phỏng vấn và đặc biệt không bao giờ cho phép chuyển thể tiểu thuyết này thành phim. Ông đã kiên quyết từ chối mọi lời mời của Hollywood, ông tin rằng nhân vật Holden chỉ có thể “sống thật” trên trang giấy, không phải trên màn ảnh.  Chính sự kiên quyết ấy tạo nên một “hào quang ẩn dật”, khiến "Bắt trẻ đồng xanh" càng thêm huyền thoại, người đọc luôn tò mò, và vì tò mò mà đọc nhiều hơn.

➏ Ảnh hưởng lâu dài và giá trị vượt thời gian

Tác phẩm đã mở ra dòng tiểu thuyết trưởng thành (coming-of-age) trong văn học hiện đại, truyền cảm hứng cho nhiều tác giả sau này. Nhưng giá trị thật sự của "Bắt trẻ đồng xanh" không nằm ở ảnh hưởng văn học mà ở chỗ: dù bạn đọc ở tuổi nào, bạn cũng sẽ thấy một phần mình trong Holden khi từng cảm thấy mệt mỏi, hoang mang, chỉ muốn giữ lại chút trong sáng giữa đời sống phức tạp.

Nhìn chung, "Bắt trẻ đồng xanh" nổi tiếng không phải vì nó gây sốc, mà vì nó chạm đến một nỗi thật mà ai cũng từng mang trong lòng. Qua Holden Caulfield, Salinger đã để người đọc đối diện với chính mình, với nỗi cô đơn, với sự khát khao được hiểu, và với câu hỏi muôn thuở — làm sao để trưởng thành mà không đánh mất mình.

ーー🍀ーー

Kết

Tóm lại, “Bắt trẻ đồng xanh” là một tác phẩm “kinh điển hiện đại” có ảnh hưởng sâu rộng và luôn nằm trong danh sách những tiểu thuyết quan trọng nhất thế kỷ 20. Là tác phẩm biểu tượng của tuổi trẻ nổi loạn sau Thế chiến II, phản ánh tâm trạng hoang mang, cô đơn và mất phương hướng của thế hệ trẻ. Nhân vật Holden Caulfield trở thành biểu tượng văn hóa đại chúng, đại diện cho những ai cảm thấy “không thuộc về thế giới này”. Sách từng gây tranh cãi dữ dội, bị cấm ở nhiều trường học Mỹ vì ngôn ngữ “thô tục” và quan điểm nổi loạn, nhưng đồng thời cũng được nghiên cứu rộng rãi trong các trường đại học.

Hơn 70 năm trôi qua, Holden Caulfield vẫn khiến bao người trẻ thấy mình trong đó – bối rối, cô đơn, nhưng vẫn giữ trong tim một niềm tin nhỏ nhoi rằng: giữa thế giới phức tạp này, vẫn còn điều gì đó đáng để bảo vệ.

Nếu bạn đã từng đọc cuốn sách này, hãy chia sẻ cảm nhận của bạn ở phần bình luận nhé. Bạn có đồng cảm với Holden không? Hay bạn nhìn thấy một “đứa trẻ đồng xanh” nào đó trong chính mình?

ーー🍀ーー

✅  Mua sách: https://s.shopee.vn/7AUikCDFsU

✅  Xem video review sách: Sẽ chèn link Youtube khi hoàn tất video.