Bài viết này mình sẽ thảo luận về chuyện hướng nghiệp.
---
Theo một khảo sát mới đây do công ty nguồn lực Manpower và Jobs_that_makesense châu Á thực hiện, Việt Nam có tỷ lệ lao động "chán nản" với việc làm cao nhất Đông Nam Á, chỉ 11% người được khảo sát cảm thấy hài lòng về ý nghĩa công việc hiện tại.
Nguồn:
Vậy câu hỏi đặt ra là: Làm thế nào để chúng ta cảm thấy hài lòng về công việc của mình? Câu trả lời là: Tìm ra được công việc phù hợp với khả năng và sở thích của bản thân, đồng thời phù hợp với nhu cầu của thị trường.
Một trong những cách giúp bạn tìm được công việc như vậy là thông qua hướng nghiệp.
Hướng nghiệp có vai trò vô cùng quan trọng đối với cá nhân và xã hội.
Đối với cá nhân
Xác định rõ mục tiêu và hướng đi: Hướng nghiệp giúp cá nhân nhận biết được đam mê, sở thích, và năng lực của bản thân, từ đó xác định được mục tiêu nghề nghiệp rõ ràng và phù hợp.
Tăng khả năng thành công trong sự nghiệp: Khi cá nhân chọn đúng ngành nghề phù hợp với năng lực và sở thích, khả năng thành công và thăng tiến trong công việc sẽ cao hơn; cá nhân cảm thấy hứng thú và có động lực làm việc, đồng thời tạo ra sự hài lòng và gắn bó lâu dài với công việc.
Giảm thiểu rủi ro thất nghiệp: Việc hiểu rõ thị trường lao động và các yêu cầu nghề nghiệp giúp cá nhân chuẩn bị tốt hơn, từ đó giảm thiểu rủi ro thất nghiệp.
Đối với xã hội
Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực: Hướng nghiệp giúp xã hội có được nguồn nhân lực chất lượng, có kỹ năng và kiến thức phù hợp với yêu cầu của thị trường lao động.
Tối ưu hóa sử dụng nguồn lực: Khi mỗi cá nhân làm việc trong ngành nghề phù hợp, xã hội sẽ tận dụng tối đa được tài năng và khả năng của mọi người, từ đó tăng năng suất lao động và phát triển kinh tế.
Giảm thiểu vấn đề xã hội: Hướng nghiệp giúp giảm thiểu tình trạng thất nghiệp và những vấn đề xã hội liên quan như tệ nạn, bạo lực, và bất ổn xã hội.
Định hướng phát triển kinh tế bền vững: Bằng cách định hướng nghề nghiệp cho các thế hệ trẻ, xã hội có thể xây dựng một lực lượng lao động vững mạnh, đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của kinh tế.
Hướng nghiệp không chỉ đơn thuần là việc chọn nghề mà còn là quá trình giúp cá nhân phát triển toàn diện và góp phần vào sự phát triển bền vững của xã hội.
Tuy hướng nghiệp quan trọng là vậy, nhưng thực tế vẫn còn rất nhiều phụ huynh và học sinh không biết bắt đầu từ đâu, làm như thế nào, vẫn lựa chọn nghề nghiệp theo bản năng, theo xu hướng nhất thời hoặc tệ hơn là "chọn đại, miễn có đi học đại học là được".
Trong bối cảnh này, hôm nay mình sẽ giới thiệu đến mọi người cuốn sách
"Cùng con định hướng nghề nghiệp" và
"Mật mã Holland" - là bộ đôi người bạn đồng hành thiết thực với các bậc phụ huynh trong quá trình hướng nghiệp cho con em của mình.
Tác giả sách là cô Phoenix Ho, một chuyên gia hướng nghiệp nổi tiếng có hơn 16 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực giáo dục, tư vấn hướng nghiệp. Cô là tác giả của “Cứ đi để lối thành đường” - một cuốn sách thường xuất hiện nếu bạn search "Sách hướng nghiệp ở Việt Nam" hoặc "sách hướng nghiệp hay". Cô Phoenix Ho cũng đã xuất hiện trên rất nhiều bài báo và bài phỏng vấn như Have a Sip và EduStation của Vietcetera, IELTS Face-Off của VTV,...
"Cùng con định hướng nghề nghiệp" là một cuốn sách hướng dẫn chi tiết về quá trình hướng nghiệp cho một người trẻ, được viết rất dễ hiểu, với giọng điệu thân mật, chân thành.
Đại đa số mọi người nghĩ rằng con em mình chỉ chọn nghề vào thời điểm điền thông tin vào "Mẫu phiếu đăng ký xét tuyển Đại học, Cao đẳng", nhưng thực chất đến lúc đó đã là khá muộn. Gia đình nên quan sát và đồng hành cùng con trẻ ngay từ độ tuổi 3 - 15 để sớm phát hiện ra khả năng, sở thích, điểm mạnh và điểm yếu của trẻ, từ đó tìm cách phát triển điểm mạnh và khắc phục điểm yếu cho trẻ. Bên cạnh đó, nếu tiến hành hướng nghiệp sớm, gia đình sẽ có thời gian lập kế hoạch tìm hiểu cặn kẽ loại nghề nghiệp có thể phù hợp với trẻ, cho trẻ có nhiều thời gian để được trải nghiệm về loại nghề nghiệp đó.
Ví dụ: Nếu cha mẹ quan sát thấy trẻ có xu hướng hướng ngoại, mạnh dạn, năng nổ, thường giữ vị trí lãnh đạo trong lớp. Có năng khiếu nói trước đám đông, khả năng thuyết phục và làm việc nhóm. Học tốt môn Văn, Sử, tiếng Anh. Sau khi tìm hiểu về các ngành nghề, trẻ nói rằng mình thích làm biên tập viên. Cha mẹ có quen biết với một số bạn bè làm biên tập viên nhà xuất bản, truyền hình, báo chí. Cha mẹ sẽ cho trẻ gặp gỡ những người bạn này, đến thăm nơi làm việc, xem thêm các video clip về nghề biên tập viên trên Youtube. Sau khi trải nghiệm đủ, trẻ sẽ ra quyết định mình có chọn ngành nghề đó hay không.
Bên cạnh "Cùng con định hướng nghề nghiệp", các bạn có thể tham khảo thêm cuốn sách "Mật mã Holland".
Mật mã Holland là tên gọi của một lý thuyết hướng nghiệp, do nhà tâm lý học John Holland phát triển. Theo Lý thuyết Mật mã Holland, thiên hướng nghề nghiệp được phân thành 6 nhóm: Kỹ thuật, Nghiên cứu, Nghệ thuật, Xã hội, Quản lý, Nghiệp vụ.
Cuốn sách "Mật mã Holland" do Th.s Phoenix Ho biên soạn một cách súc tích, giúp người đọc nhận biết được các đặc điểm của cá nhân mình và hiểu bản thân mình hơn. Từ đó, bạn sẽ tìm ra được ngành học, nghề nghiệp hay môi trường làm việc phù hợp. Điểm đặc biệt của cuốn sách này là nội dung của nó được minh họa bằng những nét vẽ dễ thương, hấp dẫn, giúp người đọc là những phụ huynh và bạn trẻ dễ tiếp thu, dễ hiểu hơn rất nhiều so với đọc chữ thông thường.
---
Bản thân mình là một người không được hướng nghiệp đầy đủ. Cách đây hơn 10 năm khi đứng trước ngưỡng cửa Đại học, mình chỉ có trong tay một cuốn "Cẩm nang tuyển sinh" do Bộ GD&ĐT phát hành, trong đó liệt kê các ngành nghề hiện được đào tạo ở Việt Nam kèm theo điểm chuẩn tham khảo của những năm trước đó, cộng với một chút thông tin lục lọi trên internet (hồi đó internet chưa phát triển mạnh mẽ như bây giờ). Lúc đó, tuy mình đã chọn được một ngành học phù hợp với sở thích và khả năng nhưng lại không hề nắm bắt được nhu cầu của thị trường đối với ngành đó như thế nào, cơ hội việc làm ra sao, đòi hỏi những kỹ năng và phẩm chất cụ thể gì. Do đó dù được đào tạo chính quy, tốt nghiệp loại Giỏi của một trường Đại học có tiếng ở TPHCM, mình vẫn loay hoay không biết phải làm công việc gì cho phù hợp với tấm bằng của mình. Kể từ khi ra trường đến nay mình đã làm việc trái ngành.
Trường hợp của mình không phải là duy nhất. Những đứa em xung quanh mình cũng rơi vào tình trạng dở khóc dở cười. Tuy lớn lên trong thời đại bùng nổ thông tin, nhưng những người em của mình vẫn không biết phải quyết định chọn ngành học và nghề nghiệp như thế nào. Có đứa bỏ học giữa chừng, có đứa chọn đại một ngành học mà theo lời cha mẹ là "ổn định" để rồi học không nổi, có nguy cơ bị đuổi luôn khỏi trường, và cũng có nhiều đứa em nối gót mình - nghĩa là làm trái ngành sau khi tốt nghiệp.
Nói đâu xa, chính em gái ruột của mình (sinh năm 2005) vào năm ngoái cũng vất vả lắm mới chọn được một ngành học. Từ khi em học cấp 2, gia đình đã cho em thực hiện sinh trắc học vân tay để biết được điểm mạnh, điểm yếu và khả năng, tạo điều kiện để em theo đuổi đam mê, cộng với bản thân mình đã có kinh nghiệm đi làm nhiều năm, am hiểu thị trường lao động, những tưởng rằng mình có thể giúp con bé nhanh chóng chọn được một ngành học vừa phù hợp với năng lực, sở trường, sở thích, vừa phù hợp với xu thế của thị trường. Ấy vậy mà hai đứa chật vật mãi mới chọn được một ngành cho nó học (mà cho đến giờ mình vẫn còn rất hoài nghi về lựa chọn đó).
Nếu được biết đến bộ sách "Cùng con định hướng nghề nghiệp" và "Mật mã Holland" sớm hơn, có lẽ mình sẽ không để em mình rơi vào tình cảnh đó. Nếu bây giờ gặp người quen nào đang loay hoay trong chuyện hướng nghiệp, chắc chắn mình sẽ giới thiệu đến họ hai cuốn sách này.
Tóm lại, hướng nghiệp là việc rất quan trọng không chỉ đối với cá nhân mà còn với cả xã hội. Vì vậy, nếu là phụ huynh hoặc là người trẻ, bạn hãy tự trang bị cho mình kiến thức về hướng nghiệp. Có thể chọn làm theo hướng dẫn tỉ mỉ và đầy đủ từ hai cuốn sách "Cùng con định hướng nghề nghiệp" và "Mật mã Holland". Đây sẽ là hành trang uy tín và hữu ích đối với mọi người trên con đường vào đời. Chúc cho tất cả mọi người đều học đúng ngành, làm đúng nghề.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét